និយមន័យនៃពាក្យ »ជនជាតិដើម»

ដោយ៖ ថាច់ រតនា |សហការីនៃវិទ្យុសេរីភាពកម្ពុជាក្រោម|

និយមន័យនៃពាក្យ »ជនជាតិដើម»

ជនជាតិដើម (Indigenous peoples, First peoples, Native Peoples) ជាពាក្យមួយដែលប្រើប្រាស់ពេញនិយមបំផុតក្នុងក្រមច្បាប់របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ និង ត្រូវបានអន្តររដ្ឋាភិបាលទទួលស្គាល់ផងដែរ ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ មកដល់ពេលនេះនៅមិនទាន់មាននិយមន័យណាមួយ ដែលបញ្ជាក់ច្បាស់អំពីពាក្យថា »ជនជាតិដើម» នេះនៅឡើយទេ ។

យ៉ាងនេះក៏ដោយ ពាក្យ »ជនជាតិដើម» ត្រូវបានគេផ្ដល់និយមន័យថា៖ »ជាជនជាតិមួយ ឬ ក្រុមមនុស្ស ដែលមានវប្បធម៌ អក្សរសាស្ត្រ ប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់ ព្រមទាំងមានការរស់នៅ នៅលើដែនដីនោះមុនពេលដែលជនជាតិដទៃចូលមករស់នៅ(ដែលត្រូវបានទទួលនូវការឈ្លានពាន ឬ ការដាក់អាណានិគម) ឧទាហរណ៍ដូចជា៖ (ជនជាតិខ្មែរក្រោមដែលត្រូវយៀកណាមដាក់អាណានិគមអស់រយៈពេលជាង៦០ឆ្នាំមកនេះ) »ជនជាតិដើម» ពួកគេមានបង្កើតឡើងនូវអង្គការ សមាគម និង អភិវឌ្ឍន៍ជាបន្តបន្ទាបនៅលើដែនដីនោះ ។ »ជនជាតិដើម» ត្រូវចេះបែងចែកដោយខ្លួនឯង រវាងពួកគេនឹងជនជាតិដ៏ទៃទៀតដែលកំពុងរស់នៅលើទឹកដីជាមួយគ្នា ។ ពួកគេមានការប្ដេជ្ញាចិត្តចំពោះការអភិរក្ស និង ប្រាថ្នាក្នុងគោលបំណងឲ្យកូនចៅជំនាន់ក្រោយរបស់ពួកគេស្នង រក្សានូវទឹកដីរបស់ដូនតា វប្បធម៌ វង្សត្រកូល និង លក្ខណៈនៃវប្បធម៌ជនជាតិរបស់ខ្លួនតាមរយៈគំរូវប្បធម៌ អង្គការសង្គម ព្រមទាំងប្រព័ន្ធច្បាប់ ។

នារីសីលធម៌ជនជាតិដើមខ្មែរក្រោម និង នារីជនជាតិដើមចាម ដែលកំពុងរស់នៅប្រទេស យៀកណាម បច្ចុប្បន្ន

ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រពិភពលោកពីអតីតកាលមកទល់នឹងបច្ចុប្បន្ននេះ »ជនជាតិដើម» ដែលរស់នៅលើដែនដីមុនពេលដែលក្រុមជនជាតិដ៏ទៃចូលមកតាំងទីលំនៅ ត្រូវបានទទួលរងនូវអំពើអយុត្តិធម៌ ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ការរំលោភបំពានទៅលើសិទ្ធិសេរីភាព ការបិទត្បិតមិនអនុញ្ញាតឲ្យរៀននូវអក្សរសាស្ត្រ និង ប្រតិបត្តិនូវជំនឿសាសនា វប្បធម៌ ផ្សេងទៀត ។ ជនជាតិដើម ពួកគេងាយប្រឈមទៅនឹងការបង្ខិតបង្ខំ ឬ បណ្ដេញចេញពីលំនៅឋាន ការរឹបអូសយកដីស្រែចម្ការ ជាដើម ។

យោងតាមទិន្នន័យនៃការប៉ានស្មានរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ បានបង្ហាញឲ្យឃើញថា »ជនជាតិដើម»ទូទាំងពិភពលោកមានចំនួនប្រមាណ ៥.០០០ក្រុម ជាមួយ៣៧០លាននាក់ ដោយលែកនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍មានជាង ១៥០លាននាក់ ទ្វីបអាហ្វ្រិកមាន ៣០លាននាក់ និង អាមេរិកខាងជើងមាន ២.៥លាននាក់ ព្រមជាមួយជាង៧០ប្រទេសឯទៀត ។

នៅលើសកលលោក និង ដែនដីមួយចំនួនដែលមាន»ជនជាតិដើម»រស់នៅ ដោយសារតែកត្តានយោបាយ ប្រវត្តិសាស្ត្រ សេដ្ឋកិច្ច សាសនា ជាតិសាសន៍ ពណ៌សម្បូណ៌ និង សង្គម បានធ្វើឲ្យអ្នកមួយចំនួនយល់ច្រឡំ ឬ ប្រើប្រាស់ខុសរវាងពាក្យថា »ជនជាតិដើម» និង ជនជាតិភាគតិច ។

»ជនជាតិដើម» និង ជនជាតិភាគតិច ជាក្រុមមនុស្សដែលជួបការលំបាក វេទនា ងាយនឹងត្រូវរងគ្រោះបំផុតក្នុងចំណោមជាតិសាសន៍ទូទៅ និង ជាមួយហេតុផលជាច្រើន សិទ្ធិរបស់ពួកគេតែងតែត្រូវរំលោភបំពាន ទោះបីជាពួកគេបានចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍នៃសង្គមជាតិ ក៏ដោយ ។

»ជនជាតិដើម» និង ជនជាតិភាគតិច តែងតែត្រូវបាត់បង់នូវឧកាសក្នុងការចូលរួមអភិវឌ្ឍន៍ ទាំងក្នុងប្រទេសដែលកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ និង ប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍ ដូចជាត្រូវបានបិទសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ សិទ្ធិចូលរួមក្នុងវិស័យនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច សង្គម និង វប្បធម៌ ព្រមទាំងសិទ្ធិទទួលបាននូវព័ត៌មាន ។

ពួកគេត្រូវបានរើសអើង មើលងាយ ទទួលរងនូវភាពអយុត្តិធម៌ ការកេងប្រវ័ញ្ច មិនចេះអក្សរ និងរស់នៅក្នុងភាពក្រីក្រ ។